Prosument lokatorski - to nowa instytucja dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, dzięki której będzie można odzyskać 100 proc. wartości energii przekazanej do systemu energetycznego i otrzymać 50 proc. dofinansowania na instalację paneli fotowoltaicznych. Wprowadzenie takiego rozwiązania zapowiada Ministerstwo Rozwoju i Technologii jako kolejną zachętę do stosowania odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym fotowoltaiki w Polsce.
W Polsce od 2017 r. obserwujemy dynamiczny wzrost udziału OZE w energetyce rozproszonej w krajowej generacji, w tym dynamiczny przyrost mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach, głównie fotowoltaicznych – do ponad 1,2 mln instalacji na koniec czerwca tego roku. Mamy duże wzrosty jeśli chodzi o inwestycje w OZE oraz w cały sektor OZE. Dla Polski jedną z najważniejszych spraw jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i przeprowadzenie sprawiedliwej transformacji energetycznej. Rosyjski atak na Ukrainę przyczynił się do kryzysu energetycznego w całej Europie. Dlatego tak ważne są wszelkie działania mające zwiększyć udział OZE w rodzimej energetyce - mówi minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.
Obecnie dla budynków wielolokalowych są następujące możliwości działania:
- Zasilanie części wspólnej: rozliczenie prosumenckie, czyli autokonsumpcja oraz sprzedaż do sieci po cenie średniej hurtowej.
- Nadwyżka zasila rachunek energii, a reszta odkładana jest na koncie.
- Ewentualny nadmiar na koniec roku jest zwracany w wysokości 20% prosumentowi (za każdy miesiąc 20% niewykorzystanych środków).
- O ile powierzchnia dachu jest niewielka, instalacja pokrywa w całości (lub w części) koszty energii dla części wspólnej.
- Prosument zbiorowy (czyli udziały w instalacji wspólnej lokatorów, którzy wykupią takie udziały). Zasady rozliczania są takie same jak wyżej. Dotąd nie powstała żadna instalacja prosumenta zbiorowego.
Wprowadzona zostanie instytucja prosumenta lokatorskiego:
- Zarządzający budynkiem wielolokalowym (TBS, spółdzielnia, wspólnota) będzie mógł zainwestować w większą instalację, niż jest potrzebna dla części wspólnej.
- Autokonsumpcja będzie dotyczyć tylko części wspólnej.
- Całość energii oddawanej do sieci będzie rozliczana miesięcznie ze sprzedawcą według cen hurtowych i wpływać na konto właściciela.
- Przychody właściciela obniżą co do zasady koszty utrzymania budynku, a oszczędności będzie można przeznaczyć np. na remonty czy inne potrzeby.
- Prosument (zarządzający budynkiem) będzie musiał zgłosić do sprzedawcy energii sposób rozliczenia (czyli status prosumenta lokatorskiego), dokumentując to uchwałą o budowie takiej instalacji.
Grant na OZE
Wnioski o dofinansowanie będzie można składać od 1 lutego 2023 r. do Banku Gospodarstwa Krajowego. Dofinansowanie do 50% instalacji ze środków przeznaczonych na prefinansowanie KPO (PFR) co oznacza, że przy średniej instalacji 30 kWh jesteśmy w stanie dopłacić mniej więcej 75 tys. zł do instalacji wartej 150 tys. zł.
Grant pokryje:
- zakup, montaż lub budowę nowej instalacji odnawialnego źródła energii;
- modernizację instalacji odnawialnego źródła energii, w wyniku której zainstalowana moc instalacji wzrośnie o co najmniej 25%.
Dofinansowaniem będą też objęte instalacje wspomagające – magazyny energii, pompy ciepła itp.
Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe będą mogły składać wnioski o dofinansowanie instalacji fotowoltaicznych od 1 lutego 2023 do Banku Gospodarstwa Krajowego.
Według wyliczeń resortu, przykładowy budynek z 64 mieszkaniami na wspólne potrzeby zużywa rocznie 4 MWh, co oznacza koszt 2800 zł. Instalacja fotowoltaiczna produkuje do 30 MWh na rok, pokrywa więc zużycie wspólne i daje przychody dla budynku w wysokości 19 tys. 600 zł na rok. W efekcie - według wyliczeń MRiT - lokatorzy nie zapłacą za energię w części wspólnej i obniży się ich własny koszt zużycia - w podanym przykładzie średnia obniżka na lokal wyniesie 328 zł rocznie przez kolejnych 15 lat. Przy dotacji w wysokości 50 proc. przewidywany zwrot z inwestycji to około 5 lat - oszacowano.
